راهکارهایی برای کاهش استرس در بحران‌ها

شریف براتی روانشناس، در گفت‌وگو با پیام رسان روز با اشاره به ضرورت حفظ آرامش خانواده‌ها در شرایط بحرانی گفت: در وهله نخست، مهم‌ترین کاری که می‌توان برای حفظ آرامش اعضای خانواده انجام داد، این است که خودمان خونسردی خود را حفظ کنیم. در این شرایط، اضطراب معمولاً عاملی سرایت‌پذیر است؛ یعنی هرچه ما مضطرب‌تر باشیم، این اضطراب یا هیجانات دیگری مانند ترس، راحت‌تر به اطرافیان‌مان منتقل می‌شود.

وی افزود: وقتی خودمان آرام‌تر باشیم، این آرامش را بهتر می‌توانیم به دیگران، به خانواده و به دوستان‌مان منتقل کنیم، بنابراین باید سعی کنیم هیجانات‌مان را کنترل و فضای روانی مناسبی ایجاد کنیم.

دوری از تنهایی، تقویت پیوندهای خانوادگی

براتی ادامه داد: نکته بعدی، این است که تا جایی که ممکن است در کنار خانواده باشیم. برخی خانواده‌ها ممکن است به دلایلی تصمیم بگیرند بچه‌ها را به جایی دیگر بفرستند یا خودشان جدا از اعضای خانواده زندگی کنند؛ مثلاً زن و فرزند را به شهرستان بفرستند و خودشان در تهران بمانند، اما واقعیت این است که هرچه اعضای خانواده در چنین شرایطی بیشتر کنار هم باشند، چتر حمایتی مؤثر تری برای یکدیگر ایجاد می‌کنند.

این روانشناس تاکید کرد: کودکان، به‌ویژه در بحران، به والدین به‌عنوان منابع اصلی امنیت و مراقبت نیاز دارند. اگر از آنها جدا شوند، دچار اضطراب شدیدتری می‌شوند و باید این وضعیت را برای خودمان تبیین کنیم و همین تبیین را به دیگران هم منتقل کنیم.

نقش امید در عبور از بحران

وی با اشاره به لزوم حفظ امید افزود: ناامیدی و بروز واکنش‌های منفی مثل داد زدن، دعوا کردن، پرخاشگری یا حتی خشونت فیزیکی، واکنش‌هایی هستند که در بحران‌ها زیاد دیده می‌شوند اما باید مراقب باشیم که دچار این رفتارهای مقابله‌ای منفی نشویم. استرس، بخشی از زندگی روزمره ماست و بحران‌ها هم یکی از انواع آن هستند.

براتی خاطرنشان کرد: یک نکته بسیار مهم که در منابع روان‌شناسی به آن اشاره می‌شود، این است که ما نباید فکر کنیم تنها کسی هستیم که این اتفاقات برایش رخ داده است. این نوع نگاه را «توهم در مرکز بودن» یا «خطای در مرکز بودن» می‌نامند، گاهی افراد فکر می‌کنند تنها قربانی ماجرا هستند، در صورتی که واقعیت این است که این بحران بر همه اثر گذاشته است.

وی افزود: پذیرش این واقعیت که همه مردم با مشکلی مشترک روبه‌رو هستند، حس همدلی و حمایت اجتماعی را تقویت می‌کند. این همان چیزی است که روان‌شناسان اجتماعی آن را «احساس هم‌سرنوشتی» می‌نامند. این احساس، موجب افزایش کمک‌های متقابل و تاب‌آوری جمعی می‌شود.

براتی در پایان گفت: ما همه سوار یک قطاریم؛ بحران برای همه است، نه فقط برای من یا شما. این نگاه، می‌تواند به ما کمک کند تا راحت‌تر از پس این شرایط بر بیاییم و آرامش را هم برای خود و هم برای اطرافیان‌مان بازسازی کنیم.