پشت پرده درمان‌های تزریقی مفصلی

محمد اکبری، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران و متخصص فیزیوتراپی، در گفت‌وگو با خبرنگار پیام رسان روز، با اشاره به گسترش روش‌های تزریقی مانند PRP، اوزون‌تراپی و تزریق‌های مشابه به مفاصلی چون مچ دست، گردن و زانو گفت: این روش‌ها تاکنون هیچ پشتوانه علمی و مطالعاتی معتبر که اثربخشی آن‌ها را به‌طور قطعی ثابت کند، ندارند.

وی تأکید کرد: متأسفانه در ایران، بدون دریافت مجوزهای معتبر و رسمی و در مطب‌های خود، افراد بسیاری تحت درمان‌هایی قرار می‌گیرند که نه‌تنها ضروری نیستند، بلکه اثربخشی قابل قبولی هم ندارند، این موضوع بیشتر ناشی از اطلاع نداشتن مردم و تبلیغات نادرست است که منجر به صرف هزینه‌های بالا و دریافت درمان‌های کم‌اثر یا حتی بی‌اثر می‌شود.

درمان‌های تأیید شده برای آسیب‌های مفصلی کدام‌اند؟

اکبری در ادامه گفت: برای آسیب‌های مفصلی، دو گروه درمانی اثربخشی و اعتبار علمی دارند؛ یکی فیزیوتراپیست‌ها و دیگری جراحان ارتوپد نیز هستند، جراحی‌های ارتوپدی زمانی وارد عمل می‌شوند که آسیب‌ها شدید باشند، اما فیزیوتراپیست‌ها در مراحل اولیه یا پس از جراحی، نقش کلیدی در باز توانی و بازگرداندن عملکرد بیمار به زندگی عادی ایفا می‌کنند.

وی افزود: هیچ روش درمانی جایگزین یا مکمل مانند PRP یا اوزون تراپی، هنوز به‌صورت رسمی و علمی در این زمینه تأیید نشده‌اند و در برخی موارد، افراد ممکن است به‌طور موقت، مثلاً برای یک تا دو ماه، احساس بهبودی و کاهش درد داشته باشند، اما این اثر اغلب ذهنی یا صرفاً تسکینی است و تأثیر واقعی در ترمیم بافت‌ها ندارد.

تزریق‌های مکرر؛ عامل تخریب بیشتر مفاصل

این متخصص فیزیوتراپی خاطرنشان کرد: در برخی موارد، داروهای کورتیکواستروئیدی همراه با این تزریق‌ها استفاده می‌شوند که ممکن است در کوتاه‌مدت درد را کاهش دهند، اما مصرف مداوم آن‌ها موجب افزایش سرعت تخریب مفصل می‌شود و در نتیجه، آنچه برای بیمار باقی می‌ماند، هزینه‌های بالای درمان، و آسیبی عمیق‌تر به مفصلی است که مورد تزریق قرار گرفته است.

اکبری ادامه داد: تزریق مکرر این ترکیبات به یک مفصل، می‌تواند منجر به آسیب شدید مایع مفصلی، غضروف و ساختارهای پیرامونی آن شود؛ برای مثال، یک فرد ممکن است با یک بار تزریق احساس تسکین کند، اما در صورت تکرار این روش برای دفعات متعدد، نه‌تنها درمانی حاصل نمی‌شود، بلکه روند تخریب بافت مفصل نیز تسریع خواهد شد.

وی در پایان تأکید کرد: بیماران باید پیش از اقدام به درمان‌های تزریقی یا غیرمعمول، حتماً با متخصصان فیزیوتراپی یا ارتوپدی مشورت کنند و از درمان‌هایی که اثربخشی آن‌ها از نظر علمی اثبات نشده است، پرهیز کنند و اطلاع‌رسانی دقیق و علمی می‌تواند از آسیب‌های جسمی و مالی بیشتر برای بیماران جلوگیری کند.