هشدار درباره تهدید سلامت دلفین‌ها در آب‌های جنوب کشور

به گزارش پیام رسان روز، احمد رضا لاهیجان زاده معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست همزمان با ۱۴ آوریل، روز جهانی دلفین‌ها، با انتشار گزارشی، به تشریح بخشی از اقدامات انجام‌شده برای حفاظت از این گونه‌های ارزشمند در زیستگاه‌های دریایی کشور پرداخت.

متن گزارش به شرح ذیل است:

دلفین‌ها به‌عنوان شاخص‌های زیستی، نقش مهمی در سنجش سلامت اکوسیستم‌های دریایی ایفا می‌کنند. سواحل جنوبی کشور به‌ویژه در مناطق خلیج فارس و دریای عمان، زیستگاه طبیعی گونه‌های متنوعی از خانواده دلفین‌سانان از جمله دلفین گوژپشت اقیانوس هند هستند که در سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای با تهدیداتی همچون صید ضمنی، آلودگی‌های انسانی و تخریب زیستگاه مواجه شده‌اند.

در همین راستا، معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها با مشارکت جوامع محلی، انجمن‌های زیست‌محیطی و نهادهای بین‌المللی، گام‌های مؤثری برداشته است. از جمله این اقدامات، تعیین و ثبت مناطق مهم پستانداران دریایی (IMMAs) است. مناطقی نظیر پارک ملی دیر-نخیلو در بوشهر و خور موسی، مصب اروندرود و خورعبدالله در استان خوزستان (در مرز دریایی با کشور کویت) به‌عنوان زیستگاه‌های کلیدی دلفین گوژپشت در خلیج فارس شناسایی و ثبت شده‌اند.

یکی دیگر از دستاوردهای شاخص، تدوین و اجرای برنامه اقدام ملی حفاظت از دلفین گوژپشت در سال ۱۳۹۹ است. این برنامه با هدف کاهش تهدیدات انسانی، ارتقای آگاهی عمومی و ایجاد هماهنگی بین نهادهای ذی‌ربط، به‌عنوان نقشه راهی علمی و مشارکتی برای حفاظت از این گونه در معرض انقراض مطرح است.

علاوه بر این، انجام مطالعات میدانی و پایش‌های فصلی در استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و نواحی دریای عمان، اطلاعات ارزشمندی در خصوص پراکنش، جمعیت و رفتارهای اجتماعی دلفین‌ها فراهم کرده است. استفاده از روش‌های نوین مدل‌سازی زیستگاه و تحلیل پارامترهای فیزیک و شیمیایی آب، مبنایی علمی برای تصمیم‌سازی‌های آتی فراهم آورده است.

بر اساس داده‌های موجود، تاکنون ۱۶ گونه پستاندار دریایی در آب‌های جنوبی کشور شناسایی شده‌اند که ۷ گونه از آن‌ها دلفین‌ها هستند. با این حال، توسعه بی‌رویه فعالیت‌های صنعتی و سازه‌ای در سواحل و دریا، همچنان آینده این گونه‌ها را تهدید می‌کند.

مدیریت یکپارچه اکوسیستم‌های دریایی، مشارکت فعال جامعه محلی و حمایت مستمر ملی و منطقه‌ای، کلید اصلی حفاظت از دلفین‌ها و پایداری تنوع زیستی دریایی ایران است.