سه‌گانه علم، آداب و اندیشه در حکمت پنجم نهج‌البلاغه

حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله جمشیدی در گفتگو با پیام رسان روز با پرداختن به حکمت پنجم نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین (ع) که فرمودند «الْعِلْمُ وِرَاثَهٌ کَرِیمَهٌ، وَ الْآدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَهٌ، وَ الْفِکْرُ مِرْآهٌ صَافِیَهٌ»، اظهار کرد: حضرت در این حکمت سه واژه زیبا یعنی دانش، ادب و اندیشه را ذکر می‌کنند.

معاون تهذیب مدرسه علمیه امامیه شهرکرد با ذکر اینکه حضرت در این حکمت دانش را میراثی گرانبها می‌دانند، ادامه داد: امام (ع) در حکمت ۱۴۷ مقایسه‌ای بین علم و مال دارند و می‌فرمایند که مال را تو باید نگه داری اما علم تو را نگه می‌دارد، مال با خرج کردن کم می‌شود اما علم با خرج کردن و انتقال آن به دیگران نه تنها کم نمی‌شود بلکه زیاد می‌شود.

جمشیدی با تأکید بر اینکه علم میراثی گرانبهاست، اظهار کرد: صاحب علم و دانش همیشه ماندگار می‌شود و آثار و معلومات او سال‌های سال مورد استفاده علم‌جویان قرار می‌گیرد اما ثروت الزاماً باعث ماندگار شدن نام انسان نمی‌شود.

این مدرس حوزه علمیه چهارمحال و بختیاری در خصوص واژه آداب در این حکمت، توضیح داد: امام (ع) آداب را تعبیر به زیورهای همیشه تازه می‌کنند چرا که آداب و ارزش‌ها هیچ‌گاه کهنه نمی‌شوند و نیازی به به‌روزرسانی آنها نیست.

جمشیدی با بیان اینکه ارزش‌هایی چون وفای به عهد، راستگویی، امانتداری، فداکاری، صبر و … زینت انسانی هستند، ادامه داد: لذا این ارزش انسانی در هر برهه تاریخ ارزشمند بوده و کهنه نمی‌شوند.

وی اظهار کرد: بنابراین دین هم که بیان و تأکید بر همین ارزش‌های انسانی است هیچگاه کهنه نمی‌شود و گنجینه‌های نورانی همچون قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه نه تنها کهنه نشدند بلکه بشر امروز بیشتر از همیشه نیازمند معارف آنهاست.

جمشیدی با نقل این جمله شهید مطهری که می‌گوید دین با روح و ارزش‌های ثابت زندگی سر و کار دارد، افزود: لذا اگرچه شکل زندگی در طول سالیان دچار تغییر می‌شود اما روح حاکم بر زندگی انسانی همیشه ثابت است.

وی بیان کرد: امام (ع) در این حکمت به تفکر و اندیشه نیز اشاره دارند و می‌فرمایند تفکر آیینه‌ای شفاف است لذا انسان وقتی کارش را با تفکر انجام می‌دهد، حُسن یا عیب کارش نیز آشکار خواهد شد، یعنی تفکر باعث بازنمایی سیرت انسانی می‌شود.