آیا «سرو سیمین»ِ نهم، جشنواره صنایع دستی است؟

حجت اله مرادخانی در گفت‌وگو با خبرنگار پیام رسان روز، با اشاره به نهمین دوره جشنواره صنایع دستی فجر موسوم به سرو سیمین گفت: این رویداد اتفاق خوب، شایسته‌ و ارزشمندی است که توانسته در کنار دیگر بخش‌های جشنواره فجر مثل فیلم، تئاتر و موسیقی جایگاه و اعتبار خود را در ۹ دوره برگزاری کسب کند.

این مدرس دانشگاه با بیان این که جشنواره صنایع دستی فجر واجد ویژگی‌های خاصی است، اضافه کرد: نشان دادن آثاری از میراث بومی بخش اصلی این نمایشگاه را تشکیل می دهد، بنابراین باید تمرکز برگزاری نمایشگاه بر این حوزه باشد اما در روند برگزاری به صورت اغراق شده به رویدادهای خبری و رسانه‌ای پرداخته شد.

مرادخانی با تاکید بر اهمیت توجه به رسانه‌ها در چنین جشنواره هایی، اظهار داشت: با این حال تنها کار رسانه‌ای کافی نیست و باید موضوعات بنیادین جشنواره نیز در روند برگزاری مورد توجه قرار گیرد.

این پژوهشگر ادامه داد: مشکل دقیقا در جایی است که موضوعات کیفی دچار بی توجهی می شود، کنار نمایشگاهی که در کاخ سعدآباد در حال برگزاری است، نمایشگاهی از آثار دارای نشان ملی در فضای باز مجموعه سعدآباد به نمایش درآمده است. با کمی دقت، روشن بود که در زمستان نمایشگاه فضای باز در منطقه سعدآباد بسیار سرد و ناخوشایند است و مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، از سوی دیگر در اسفندماه، دسترسی به این منطقه سخت است، شاید موزه ملی بتواند گزینه مناسب‌تری برای این نمایشگاه فضای باز باشد.

مرادخانی با برشمردن آثار پذیرفته در جشنواره صنایع دستی، گفت: در این بخش نقدی بنیادین بر نمایشگاه صنایع دستی وارد است، بیش از ۹۰ درصد آثار پذیرفته شده از میان ۲۰۰ اثر ویژگی «بازار پذیری» ندارند.

وی افزود: صنایع دستی در کنار سنتی بودن، دوستدار محیط زیست بودن، نشان دادن شیوه‌های بومی تولید، بیانگر ویژگی‌های فرهنگی یک منطقه یا شهر بودن، باید قابلیت پذیرش در بازار را داشته باشند. مهم‌ترین سوال این است که آیا این آثار ظرفیت تولید انبوه برای عامه مردم را دارد؟ ۹۰ درصد آثار این جشنواره این ویژگی را ندارند. نه قیمت آن‌ها برای عموم مردم قابل پرداخت است، نه قابلیت تکثیرپذیری دارند.

این مدرس دانشگاه، اضافه کرد: وقتی اثری تک نسخه است و به اعتبار آن هر قیمتی می‌تواند داشته باشد، کاری ارزشمند است اما از نظر فنی در دسته‌بندی صنایع دستی جای نمی‌گیرد. وقتی در سطح اول معرفی صنایع دستی کشور این تناقض ماهیتی را به نمایش می‌گذاریم، موجب درک غلط از صنایع دستی می‌شود.

مرادخانی ادامه داد: در بررسی و ارزیابی میراث ناملموس، باید ابعاد متفاوت آن را بشناسیم و تبعات مختلف هر گونه تغییر و توجه را در توجه بگیریم. در موضوعات راهبردی این کار سخت‌تر است و ما باید مراقب تاثیر این حوزه‌ها بر درک نادرست عمومی نیز باشیم.