آمریکا باید نگران موشک‌های هایپرسونیک ایران، روسیه و چین باشد

پایگاه خبری «نشنال اینترست» در گزارشی نوشت سلاح‌های مافوق صوت به دلیل توانایی تغییر مسیر در میانه پرواز، رهگیری آن‌ها را به امری بسیار دشوار تبدیل کرده‌ است.

در حالی که این روزها همه توجه‌ها به فناوری و پلتفرم‌های نسل ششم معطوف شده، یک رقابت تسلیحاتی متفاوت میان ایالات متحده و رقبایش در جریان است. اوایل این ماه، نیروی دریایی آمریکا با موفقیت یک آزمایش پروازی موشک مافوق صوت متعارف را انجام داد که گامی مهم در توسعه توانایی پرتاب این نوع سلاح‌های دریایی محسوب می‌شود. موشک‌های مافوق صوت، که با سرعت حداقل پنج برابر سرعت صوت (۵ ماخ) حرکت می‌کنند، در حال حاضر یکی از مطلوب‌ترین فناوری‌ها در سطح جهان هستند. تنش‌های ژئوپلیتیکی ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین، جنگ جاری میان اسرائیل و حماس، درگیری‌ها در دریای سرخ و درگیری‌ها در دریای چین جنوبی، همه قدرت‌های بزرگ را به تلاش برای به‌کارگیری این سلاح‌های مرگبار واداشته است.

کدام کشورها به فناوری مافوق صوت مجهز هستند؟

سال گذشته، رسانه‌های دولتی چین ادعا کردند که پکن موشکی مافوق صوت با قابلیت هوش مصنوعی توسعه داده که برای مقابله با بمب‌افکن پنهان‌کار نسل بعدی نیروی هوایی آمریکا، B-21 “رایدر”، طراحی شده است. روسیه نیز به شدت در حال توسعه سلاح‌های مافوق صوت خود است. گزارش‌ها حاکی از آن است که جنگنده MiG-31 مسکو برای پرتاب موشک مافوق صوت Kh-47M2 Kinzhal، که اولین بار توسط ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۱۸ معرفی شد، استفاده شده است. 

جمهوری اسلامی ایران نیز موشک مافوق صوت “فتاح” را که خود آن را توسعه داده، رونمایی کرده است. هرچند فناوری‌های نوظهور متعددی تهدیدی برای ایالات متحده محسوب می‌شوند، اما موشک‌های مافوق صوت به‌طور خاص برجسته‌ترین خطر را به همراه دارند.

چرا همه به دنبال سلاح‌های مافوق صوت هستند؟

برای درک بهتر سرعت ماخ ۵.۰ یک موشک مافوق صوت، مقایسه آن با جت آمریکایی SR-71 بلک‌برد مفید است. این جت ساخت دوران جنگ سرد، دو رکورد جهانی در کلاس خود ثبت کرده که یکی از آن‌ها سرعت ماخ ۳.۳ است. اما حتی سریع‌ترین هواپیمای تاریخ هم به گرد پای سرعت موشک‌های مافوق صوت نمی‌رسد. علاوه بر سرعت بالا، این سلاح‌ها به دلیل توانایی تغییر مسیر در حین پرواز، برای پیشرفته‌ترین سیستم‌های دفاع هوایی نیز بسیار سخت رهگیری و سرنگون کردن هستند.

این سلاح‌های پیشرفته، اگرچه شباهت‌هایی با دیگر موشک‌های مرگبار دارند، اما به دلیل طراحی برای حملات دقیق و قابلیت حمل کلاهک‌های متعارف یا هسته‌ای، منحصربه‌فرد هستند. موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ICBM) معمولاً برای مسافت‌های طولانی‌تر استفاده می‌شوند و اغلب کلاهک هسته‌ای حمل می‌کنند. در حالی که موشک‌های کروز نیز می‌توانند مانند همتایان مافوق صوت خود در ارتفاع پایین پرواز کنند، محدودیت سرعت زیرصوتی/مافوق صوتی آن‌ها، آن‌ها را کندتر می‌سازد.

مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی توضیح می‌دهد که موشک‌های مافوق صوت به‌ویژه «قادرند جنگ مدرن را متحول کنند». اگر دشمن در یک حمله اولیه از موشک مافوق صوت علیه خاک اصلی ایالات متحده استفاده کند، نیروهای آمریکایی ممکن است زمان کافی برای هشدار و پاسخ مؤثر را نداشته باشند، به دلیل چالش در تشخیص، ردیابی و رهگیری این سلاح سریع و مانورپذیر. به همین دلیل، اختصاص منابع به گسترش تحقیقات و توسعه موشک‌های مافوق صوت برای امنیت ملی آمریکا حیاتی است.