روایات درباره فضیلت پیاده‌روی اربعین چه می‌گویند

پیام رسان روز – گروه استان‌ها؛ کتاب «ویژگی‌های زیارت مطلوب در اربعین حسینی» که به تازگی از سوی انتشارات روز دهم بنیاد بین‌المللی صحیفه سجادیه روانه بازار نشر شده است تلاشی برای تبیین مختصات و مشخصه‌های یک زیارت با معرفت و شناخت در ایام اربعین حسینی (ع) است که باتوجه به برپایی همایش عظیم اربعین، مطالعه آن می‌تواند آگاهی خوبی را به زائران امام حسین (ع) بدهد تا زیارتی مطلوب را تجربه کنند و از از فضیلت‌های والای آن در دنیا و آخرت بهره‌مند شوند. این کتاب با کوشش اصغر طهماسبی بلداجی، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد تهیه شده و به بیان مهم‌ترین شاخصه‌ها، آداب و توصیه‌های مربوط به این زیارت پرداخته است. فرازهایی از کتاب در خصوص فضیلت‌های زیارت اربعین و به‌طور خاص، پیاده‌روی اربعین در رهگذر روایات معصومین (ع) تقدیم عاشقان و شیفتگان اباعبدالله الحسین (ع) می‌شود.

معرفت به ائمه (ع) و زیارت آنان خاصه زیارت سیدالشهداء (ع) در همه ایام به‌ویژه ایامی که با آن حضرت نسبتی داشته باشد از جمله در روز بیستم صفر مصادف با اربعین، فضیلت دارد و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که زیارت اربعین در روایتی که شیخ طوسی از امام حسن عسکری (ع) نقل کرده، به عنوان یکی از نشانه‌های مؤمن شمرده شده است. باید توجه داشت که آنچه در اهمیت و آثار والای زیارت در آموزه‌های دینی به آن اشاره شده، زیارت با معرفت و با آداب و شرایط است یعنی زیارتی که راه به مقصود برده و سیاحت‌گونه نباشد و به ارتقای درجات ایمانی و عملی کمک کند. به گونه‌ای که زائر عزم خود را جزم کند تا در مسیر زندگی خود راهی را برود که مورد پسند اهل بیت (ع) است.

زیارت معصومین (ع) آثار و برکات فراوان دنیوی و اخروی دارد که سلامت روحی و معنوی، آرامش، عاقبت به خیری و حتی توسعه مالی و مادی از آثار زیارت در دنیا و بخشش گناهان، سعادت و کمال، شفاعت اهل بیت (ع) و مهم‌تر از همه، رضایت خداوند سبحان از آثار مهم اخروی زیارت است.

پیامبر اکرم (ص) درباره آثار و برکات زیارت خود و دیگر معصومین (ع) می‌فرماید: «یا عَلِی مَنْ زَارَنِی فِی حَیاتِی أَوْ بَعْدَ مَوْتِی أَوْ زَارَکَ فِی حَیاتِکَ أَوْ بَعْدَ مَوْتِکَ أَوْ زَارَ ابْنَیکَ فِی حَیاتِهِمَا أَوْ بَعْدَ مَوْتِهِمَا ضَمِنْتُ لَهُ یوْمَ الْقِیامَهِ أَنْ أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا وَشَدَائِدِهَا حَتَّی أُصَیرَهُ مَعِی فِی دَرَجَتِی‏» {ای علی کسی که مرا در زمان حیاتم یا بعد وفاتم زیارت کند یا تو را در زمان حیات یا بعد وفاتت زیارت کند یا فرزندان تو را در زمان حیاتشان یا بعد از وفاتشان زیارت کند، ضمانت می‌کنم برای او در روز قیامت که او را رهایی بخشم از ترس‌ها و وحشت‌های آن روز تا اینکه به درجه من برسد.}

درباره زیارت امام حسین (علیه‌السلام) به طور عام و زیارت اربعین به طور خاص روایات متعددی نقل شده که همگی بر اهمیت زیارت و آثار و فضائل والای این زیارت دلالت دارند. از مهم‌ترین این روایات، سخن گهربار امام حسن عسکری (ع) است که یکی از ویژگی‌های مؤمن را زیارت اربعین بیان می‌کنند و می‌فرمایند: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاهُ إِحْدَی وَالْخَمْسِینَ وَزِیارَهُ الْأَرْبَعِینَ وَالتَّخَتُّمُ بِالْیمِینِ وَتَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَالْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم‏» {نشانه‌های مؤمن پنج تاست: ۵۱ رکعت نماز، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست نمودن، پیشانی به خاک مالیدن و بلند بسم الله الرحمن الرحیم گفتن.}

برکات دنیوی و اخروی زیارت سیدالشهدا (ع)

امام صادق (ع) در اهمیت زیارت امام حسین (ع) می‌فرمایند: «در روز قیامت کسی نیست مگر اینکه دوست دارد از زوار حسین بن علی باشد چون می‌بیند که خداوند چگونه از روی کرامت و احترام با زوار حسین (ع) رفتار می‌کند.»

حضرت در جای دیگر، درباره فضیلت زیارت با معرفت امام حسین (ع) می‌فرمایند: «مَنْ أَتَی قَبْرَ الْحُسَینِ ع عَارِفاً بِحَقِّهِ کَتَبَهُ اللَّهُ فِی أَعْلَی عِلِّیین‏» {کسی که حسین را با شناخت به حقش، زیارت کند خداوند نامش را در اعلی علیین ثبت می‌کند.}

امام ششم شیعیان زیارت امام حسین (ع) را همان زیارت پیامبر اکرم (ص) دانسته و می‌فرمایند: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ ینْظُرَ إِلَی اللَّهِ یوْمَ الْقِیامَهِ وَتَهُونَ عَلَیهِ سَکْرَهُ الْمَوْتِ وَهَوْلُ الْمُطَّلَعِ فَلْیکْثِرْ زِیارَهَ قَبْرِ الْحُسَینِ ع فَإِنَّ زِیارَهَ الْحُسَینِ ع زِیارَهُ رَسُولِ اللَّهِ ص‏» {کسی که دوست دارد در روز قیامت به حق تعالی نظر کند (به رحمت الهی نظر کند) و سختی جان دادن بر او آسان شود، زیاد به زیارت حضرت امام حسین علیه‌السلام برود زیرا زیارت حسین علیه‌السلام همان زیارت رسول خدا می‌باشد.}

در همین خصوص آثار دنیوی و اخروی والایی برای زیارت امام حسین (ع) بیان شده است: «زُورُوا الْحُسَینَ ع وَلَوْ کُلَّ سَنَهٍ فَإِنَّ کُلَّ مَنْ أَتَاهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ غَیرَ جَاحِدٍ لَمْ یکُنْ لَهُ عِوَضٌ غَیرُ الْجَنَّهِ وَرُزِقَ رِزْقاً وَاسِعاً وَآتَاهُ اللَّهُ مَنْ قِبَلَهُ بِفَرَحٍ [بِفَرَجٍ] عَاجِلٍ وَذَکَرَ الْحَدِیث‏» {حسین را زیارت کنید اگر چه در هر سال باشد زیرا کسانی که او را در حالی که به حقش عارف بوده و آن را انکار نکنند زیارت کنند، پاداشی ندارند مگر بهشت و روزی آنها واسع بوده و خداوند منان در دنیا فرج یا خوشحالی زودهنگامی نصیبشان می‌کند.}

فضائل پیاده‌روی اربعین در کلام معصومین (ع)

درباره زیارت با پای پیاده نیز روایات متعددی نقل شده که همگی بر فضلیت این عمل و ارزش آن دلالت می‌کنند؛ امام صادق (ع) در این باره می‌فرمایند: «مَنْ أَتَی قَبْرَ الْحُسَینِ ع مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ أَلْفَ حَسَنَهٍ وَمَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیئَهٍ وَرَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَهٍ فَإِذَا أَتَیتَ الْفُرَاتَ فَاغْتَسِلْ وَعَلِّقْ نَعْلَیکَ وَامْشِ حَافِیاً وَامْشِ مَشْی الْعَبْدِ الذَّلِیلِ فَإِذَا أَتَیتَ بَابَ الْحَائِرِ فَکَبِّرْ أَرْبَعاً ثُمَّ امْشِ قَلِیلًا ثُمَّ کَبِّرْ أَرْبَعاً ثُمَّ ائْتِ رَأْسَهُ فَقِفْ عَلَیهِ فَکَبِّرْ أَرْبَعاً [فَکَبِّرْ وَصَلِّ عِنْدَهُ وَاسْأَلْ‏] وَصَلِّ أَرْبَعاً وَاسْأَلِ اللَّهَ حَاجَتَک» {هر کس پیاده به زیارت قبر حسین (ع) برود خداوند برای هر قدمی هزار حسنه نوشته و هزار گناه از او پاک می‌کند و رتبه اش هزار درجه بالا می‌رود. پس هرگاه به فرات رسیدی غسل کن و کفش‌هایت را در آور و پابرهنه به مانند عبد ذلیل راه برو، پس وقتی به درب حرم رسیدی چهار بار تکبیر بگو.}

امام صادق (ع) در جای دیگر خطاب به حسین بن ثویر می‌فرمایند: «ای حسین! به درستی که هر کسی از خانه‌اش به قصد زیارت قبر حسین بن علی (ع) خارج شود اگر پیاده باشد با هر قدمی حسنه‌ای برایش نوشته شده و گناهی از او پاک می‌شود و اگر سواره باشد با هر قدمی حسنه‌ای برایش نوشته شده و به واسطه آن گام، گناهی از او زدوده می‌شود تا به حائر حسینی برسد که در این صورت خداوند نام او را از جمله رستگاران و نجات یافتگان می‌نویسد و زمانی که آداب زیارت و اعمالش را به پایان برساند، خداوند نام او را در زمره برندگان می‌نویسد.»

همه این روایات بر فضیلت زیارت امام حسین (ع) دلالت دارند که شایسته است زائران حریم حسینی با رعایت آداب و اعمال زیارت به این آثار و فضائل نائل شوند.