بازگشت به طبیعت در قلب کلان‌شهر تهران

به گزارش پیام رسان روز، حمیدرضا صارمی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در یادداشتی نوشت: ششم ژوئن در تقویم جهانی، به نام روز بام‌های سبز ثبت شده است؛ روزی که با هدف گرامی‌داشت و ترویج همزیستی معماری با طبیعت و بازاندیشی در شیوه‌های توسعه شهری، در سرتاسر جهان گرامی داشته می‌شود. این مناسبت، نخستین‌بار در واپسین سال‌های قرن بیستم، در پاسخ به پیامدهای نگران‌کننده گسترش بی‌مهار شهرها و فرو کاهیدن ارتباط انسان با محیط طبیعی، بنیان نهاده شد؛ با این آرمان که شهرها باید بار دیگر به آغوش طبیعت بازگردند.

بام سبز، نه صرفاً پوششی از گیاه، بلکه جلوه‌ای است از پیوند دوباره انسان با زمین؛ تجلی حکمت زیستن در مدار توازن با طبیعت.

در روزگاری که جهان با بحران‌های اقلیمی، آلودگی‌های زیست‌محیطی و فرسایش منابع طبیعی دست به گریبان است، چنین رویکردهایی، راهی استوار و آینده‌نگرانه برای احیای سلامت شهرها و کیفیت زندگی شهروندان به شمار می‌رود.

تهران، این کلان‌شهر دیرآشنا، که در گذر شتابناک توسعه، از سیمای طبیعی و نفس‌های سبز خود فاصله گرفته، امروز در آستانه دگرگونی‌ای است که نه تنها در کالبد، بلکه در روح شهر باید ریشه دواند. گسترش جزایر گرمایی، کاستی فضای سبز در ترازهای میانی و فوقانی و تضعیف تاب‌آوری زیست‌محیطی، همگی نشانه‌هایی‌اند از لزوم بازگشت به اصول معماری پایدار و شهرسازی همساز با اقلیم.

در این مسیر شهرداری تهران با درک ژرف مسئولیت خود در قبال نسل امروز و فردا، گام‌هایی مؤثر برداشته است. از جمله این اقدامات را می‌توان به اصلاحیه مصوبه «ساختمان سبز و معماری پایدار شهر تهران» اشاره کرد؛ مصوبه‌ای که با نگاهی جامع به کاهش مصرف انرژی، افزایش بهره‌وری منابع، و الزام‌آوری تدریجی اجرای بام‌های سبز در ساخت‌وسازهای جدید، تدوین و به جریان افتاده است.

همچنین، پروژه پژوهشی «بررسی و پژوهش چشم‌انداز و مدل توسعه سلامت در معماری شهر تهران و دستورالعمل ارتقا سطح سلامت در آپارتمان‌های مسکونی (تا ۵ طبقه)»، یکی دیگر از گام‌های راهبردی این معاونت در راستای ارتقای زیست‌پذیری شهری است.

این طرح، با هدف بازخوانی نسبت میان معماری و سلامت روانی، جسمی و اجتماعی شهروندان و ارائه چارچوب‌های اجرایی برای بهبود کیفیت سکونت در واحدهای مسکونی متعارف، در حال انجام است. تکیه بر شاخص‌های سلامت‌محور در طراحی، تهویه، نور، دسترسی به فضای سبز و ابعاد انسانی معماری، از ویژگی‌های برجسته این دستورالعمل است.

امروز، بیش از هر زمان، زمان آن فرا رسیده که در بلندای بام‌ها، تخیل معمارانه با حکمت طبیعی درآمیزد و شهر ما، از نو، جانی سبز بیابد.

روز جهانی بام‌های سبز، یادآور این حقیقت است که توسعه، اگر بی‌مهر به زمین باشد، جز فرسایش آینده، حاصلی ندارد. امید آن‌که با هم‌افزایی میان تدبیر مدیران شهری، آگاهی شهروندان، و همت معماران و طراحان، تهرانِ فردا، شهری باشد هم‌زیست با طبیعت، هم‌نفس با سلامت، و آراسته به زیست‌پذیری پایدار.