افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی صحت دارد؟

یک رسانه منتقد دولت در گزارشی پیرامون شاخص‌های پولی کشور در پایان بهمن سال گذشته، از افزایش نزدیک به ۲۵ درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی خبر داده و آن را «بی‌سابقه» توصیف کرده است.

روزنامه دولتی ایران در رد این ادعا نوشت: 

نویسندگان چنین گزارش‌هایی بی اطلاع از ابعاد فنی اعداد و ارقام منتشر شده در پایان سال، تنها به انتشار این اعداد اقدام کرده‌اند.

این گزارش ادعا کرده که میزان بدهی دولت به بانک مرکزی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم تورم‌ساز، نزدیک به ۸۲ هزار میلیارد تومان تا بهمن ماه سال گذشته رشد کرده است. اما نکته اصلی این است که بیش از نیمی از این عدد یعنی ۴۲ هزار میلیارد تومان آن مربوط به حساب اوراق و اسناد قابل پرداخت به بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول است.

بانک مرکزی در توضیح آمار و ارقام منتشر شده از میزان بدهی دولت می‌گوید: «این اوراق، اصولاً در تعهد دولت است و در ازای آن پولی هم به دولت پرداخت نمی‌شود.

در واقع فقط یک عدد است که برای تمدید عضویت ایران در نهادهای بین‌المللی پولی از حساب بانک مرکزی برداشت شده و در حساب دولت قرار نمی‌گیرد. بنابراین برخلاف گزارش‌های منتشر شده، اصولاً فاقد آثار پولی و تورمی است که در سال‌های گذشته نیز اجرایی شده است و مختص یک دولت خاص هم نیست.»

البته به گفته بانک مرکزی، بخش دیگر این افزایش بدهی دولت نیز عمدتاً مربوط به حساب تنخواه‌گردان خزانه است که طبق قانون در پایان سال تسویه خواهد شد. تنخواه‌گردان خزانه «اعتبار بانکی در حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی» است که به موجب قانون ‌اجازه استفاده از آن به میزان معین در هر سال مالی برای رفع احتیاجات نقدی خزانه در همان سال به وزارت امور اقتصادی و دارایی داده می‌شود و ‌تا پایان سال واریز می‌شود. در بودجه‌های سنواتی نیز میزان تنخواه‌گردان خزانه حداکثر تا سه درصد بودجه عمومی دولت تعیین می‌شود.